Pustynia Błędowska
Strona główna » Atrakcje » Pustynia Błędowska
data dodania: 2009-07-16 14:43:28
gmina: Klucze
powiększ
Największy w Polsce obszar lotnych piasków pochodzenia fluwioglacjalnego (około 33 km²) leżący na pograniczu Wyżyny Śląskiej i Wyżyny Olkuskiej. Rozciąga się od Błędowa (dzielnicy Dąbrowy Górniczej) na zachodzie do gminy Klucze na wschodzie. Granicą północną pustyni jest wieś Chechło, a na południu graniczy ona z dużym obszarem leśnym. Długość pustyni wynosi niecałe 10 km, a szerokość do 4 km. Średnia miąższość piasków to 40 m (maksymalnie do 70 m). Przez pustynię, z zachodu na wschód, przepływa rzeka Biała Przemsza. Obszar pustyni objęty jest programem ochrony Natura 2000.
Pustynia w swojej obecnej postaci jest pochodzenia antropogenicznego. W wyniku intensywnej działalności okolicznych mieszkańców, na terenie pustyni poziom wód gruntowych opadł do tego stopnia, że uniemożliwiło to rozwój roślin. W połączeniu z intensywną wycinką lasów na potrzeby górnictwa i hutnictwa, rozwijających się w tych rejonach już od średniowiecza, spowodowało to odsłonięcie ok. 150 km² piasków (miąższość piasku dochodzi do 60 m), sięgających na południu aż w okolice Szczakowej. Pozostałości tej tzw. Dużej Pustyni Błędowskiej to już niemal całkowicie zarośnięta Pustynia Starczynowska na zachód od Olkusza oraz Dziadowskie Morze koło Boru Biskupiego w okolicach Bukowna.
W latach 50. część pustyni zaorano i obsiano wierzbą kaspijską oraz sosną. W połączeniu z pyłami przemysłowymi GOP-u i obserwowanym obecnie podnoszeniem się poziomu wód, spowodowało to znaczne zmniejszenie powierzchni odkrytych piasków. Część południowa pustyni jest już niemal całkowicie zarośnięta (wyjątkiem są krawędzie wschodnie), a część północna, w okolicach Chechła, jest wciąż terenem w dużej mierze odsłoniętym. Obecnie podejmuje się działanie mające na celu uchronienie tego unikalnego obszaru poprzez karczowanie sukcesywnie zarastających drzew.
Od wczesnych lat XX wieku pustynia wykorzystywana była jako poligon. Podczas I wojny światowej ćwiczył tu przed bitwą pod Krzywopłotami batalion pomocniczy piechoty legionowej. W okresie międzywojennym obszar ten wykorzystywała do ćwiczeń piechota i artyleria Armii Kraków, w w czasie II wojny światowej pustynia służyła jako poligon niemieckiej Afrika Korps oraz niemieckim lotnikom z bazy Udetfeld koło Siewierza. Obecnie część tylko północna pustyni wykorzystywana jest jako poligon wojskowy. Od strony Chechła oraz na górze Czubatce w Kluczach zachowały się ruiny stanowisk dowodzenia.
Na Pustyni Błędowskiej została zrealizowana ekranizacja Faraona Bolesława Prusa.
Dawniej zdarzało się tu zjawisko fatamorgany, obecnie pustynia zanika, porastana coraz bardziej przez sucholubne zarośla i lasy iglaste.
Jest to atrakcyjny teren wędrówek pieszych oraz konnych: Błędów połączony jest z Kluczami żółtym "Szlakiem Pustynnym"; miejscowości te łączy także pomarańczowy szlak jeździecki – "Transjurajski Szlak Konny", z odnogą w stronę Chechła (przez bród na Białej Przemszy), obecnie zamkniętą na skutek interwencji MON.
źródło: tekst wikipedia, zdjęcia Mirosław Marczak
wyświetleń: 5379
autor: agrojura.pl
-
Kaplica p.w. Pocieszenia N.M.P. z XVIII w.
data dodania: 2009-08-19 09:38:39
U stóp wzgórza św. Krzyża znajduje się stary cmentarz parafii Bydlin, a na jego terenie stoi kaplica murowana, wzniesiona na miejscu starej pustelni. Kaplica stała już tu przy końcu wieku XVIII. Rozbudowana została w roku 1884 przez ks. A. ... czytaj dalej »
-
Kościół p.w. św. Marka w Rodakach
data dodania: 2009-08-18 13:45:19
Najcenniejszym zabytkiem wsi Rodaki jest drewniany kościółek pod wezwaniem św. Marka, wzniesiony prawdopodobnie przed rokiem 1601 r. z drewnianą dzwonnicą z XVIII lub XIX wieku. Przy jego budowie nie używano gwoździ. Kościółek jest jednonawowy, ... czytaj dalej » -
Jaskinia Na Świniuszce
data dodania: 2009-08-14 16:48:11
Jaskinia Na Świniuszce (Brzęczka) jaskinia na Wyżynie Olkuskiej na wzgórzu Świniuszka w pobliżu wsi Rodaki w gminie Klucze w województwie małopolskim. Długość jaskini wynosi 127 m, głębokość 37 m, co czyni ją 8 co do długości ... czytaj dalej »
Informacje o 48 gminach jurajskich, baza agroturystyk, hoteli, pensjonatów, punktów gastronomicznych, atrakcje, aktualne wydarzenia
